Het Van Gogh Museum heeft voor het eerst een werk aangekocht van Edgar Degas: de monotypie La lecture après le bain. Degas’ monotypieën bevinden zich in belangrijke musea over de hele wereld. La lecture après le bain is de eerste zwarte monotypie in Nederlands openbaar kunstbezit.
Een monotypie is een inkttekening op een gladde, niet absorberende ondergrond die vervolgens wordt afgedrukt. Van een monotypie kan slechts één diepzwarte afdruk worden gemaakt. Degas’ monotypieën zijn zeldzaam en vormden tijdens zijn leven een verborgen schat omdat ze zijn atelier nooit verlaten hebben. Hij maakte soms nog een of twee afdrukken, die echter veel valer zijn. Vaak gebruikte hij deze lichtere afdrukken als basis voor een pasteltekening.
In navolging van Vincent van Gogh en zijn broer Theo verzamelt het Van Gogh Museum al decennialang prentkunst. Sinds de verwerving van een belangrijke prentenverzameling in 2000 ligt de focus bij het verzamelen op prenten uit het fin de siècle (1890-1905), een periode van grote bloei in de prentkunst. Het museum beheert inmiddels zo’n 1.800 kwalitatief hoogstaande prenten uit deze periode en doet bovendien intensief onderzoek naar de collectie.
De aankoop van La lecture après le bain markeert een nieuwe focus, namelijk de impressionistische prentkunst. De impressionisten benaderden de prentkunst op een heel vernieuwende manier: voor hen lag de nadruk niet op reproductie, maar op experiment en originaliteit. De impressionistische grafiek is de belangrijke voorloper van de prentkunst uit het fin de siècle.
La lecture après le bain is intiem en erotisch tegelijk. Een naakte vrouw heeft zich op een divan gevleid en leest in het halfduister de krant. Degas maakte de voorstelling in de zwart geïnkte plaat door het wegvegen of -krassen van de inkt met een penseel, een naald, een doek of met zijn vingers. Het strijklicht dat door het met doek bespannen raam binnenvalt, doet de vrouw subtiel oplichten in het duister van haar interieur. Haar opgetrokken been blokkeert het tegenlicht, wat resulteert in een scherpe contour. Helemaal rechts staat de nauwelijks te onderscheiden wastobbe, die de titel verklaart.
Van Gogh werd beïnvloed door de impressionisten. Hij bewonderde in het bijzonder de naakten van Degas. Hij liet zich erdoor inspireren toen hij in Parijs drie gedurfde moderne naakten maakte. Degas was niet alleen een van de belangrijkste schilders en tekenaars van het impressionisme, hij was ook een innovatieve prentmaker die aan het begin stond van de opleving van de prentkunst in de late 19de eeuw. La lecture après le bain (1879-1883) is een prachtig voorbeeld van Degas’ technische experimenteerdrift en zijn onconventionele naakten.
De BankGiro Loterij, het Mondriaan Fonds en de Vereniging Rembrandt maakten deze aankoop mogelijk.